Herb i flaga gminy
Dzisiejsze Zduny są bezpośrednimi spadkobiercami miasta zjednoczonego w 1761 roku, z trzech odrębnych ośrodków miejskich: Zdun Starych, Zdun Nowych i Sieniutowa.
Miasto Zduny otrzymało prawa miejskie w 1267 roku jako miasto należące do dóbr stołowych biskupstwa wrocławskiego. Następnie Zduny przeszły na własność właścicieli prywatnych. W roku 1637 w pobliżu lokowano nowe miasto, tzw. Zduny Niemieckie, zaś w 1646 roku – następne, Sieniutowo. Wszystkie trzy miasta stopniowo połączyły się w jeden organizm. Sieniutowo po wielkim pożarze w 1703 roku miało wspólną administrację ze Zdunami Niemieckimi. Nie znamy oficjalnego dokumentu łączącego oba miasta. Z kolei wymieniany w publikacjach o charakterze popularnonaukowym rok 1684 połączenia Zdun Niemieckich i Sieniutowa nie znalazł dotąd potwierdzenia w dokumentach źródłowych. Nie ma dokumentu scalającego o takiej dacie rocznej w AP Poznań. Sprawdzona pod tym kątem została też Metryka Koronna. Wydaje się, że Sieniutowo było po prostu słabym ośrodkiem, dodatkowo osłabionym przez pożar i stopniowo zostało wchłonięte przez Zduny Niemieckie być może bez żadnego formalnego aktu. Domysł ten może potwierdzać fakt, że nie znane są żadne pieczęcie Sieniutowa, w szczególności brak odcisków takich pieczęci w przechowywanych w AP Poznań w Aktach miasta Zduny księgach radzieckich Sieniutowa z lat 1649-1719 (sygn. 53/4341/0/-/I/6). Zduny Niemieckie i Stare (Polskie) z kolei połączono oficjalnym aktem z dnia 30 czerwca 1761 roku (sygn. 53/4341/0/-/I/9). Akt wystawił Aleksander Sułkowski. tłumaczenia fotokopii aktu dokonał specjalista od dawnych tekstów niemieckich dr Henryk Niestrój. Ponieważ treść tego aktu wydaje się mieć kluczowe znaczenie dla symboliki dzisiejszych Zdun, jego tłumaczenie z języka niemieckiego zamieszczone zostało w całości:
Dekret odnośnie połączenia miasta Zduny
My Aleksander Józef Świętego Cesarstwa Rzymskiego i majątku Sułkowski książę ogłaszamy władzom i mieszczaństwu naszych obydwu miast Niemieckie Zduny i Stare Zduny swoją łaskę pańską oraz informujemy tymże listem otwartym, że nie tylko na mocy władzy nadanej przez Boga czujemy się zobowiązani; takoż z prawdziwych podstaw miłości, szczerych intencji i dalekowzroczności, aby wesprzeć nasze wspomniane miasta i ich lojalnych obywateli i mieszkańców w prawdziwym dobrobycie i błogosławionym żywocie, wybierając najlepsze środki ku tak łaskawych intencji.
Biorąc wszystko pod uwagę, zaledwie od czasu nastania naszych suwerennych i dziedzicznych rządów aż po dzień obecny, nieprzyjemne doświadczenie nauczyło nas, że podwójna jurysdykcja, nadmierne ograniczenia oraz wymieszanie domów i gruntów obydwu miast prowadzą do nieustannego niezadowolenia, kontrowersji i skarg, a inne znowu są okazją, by umysły obywateli i mieszkańców zwróciły się przeciwko sobie.
Temu wszystkiemu przeciwstawia się wzajemna miłość i winny obowiązek, a także gorliwość wzajemnego wzmacniania dobra wspólnego i nasze władcze interesy.
Postrzegamy takoż wyraźnie, że jeśli takie powtarzające się postawy i różnice utrzymają się przez długi czas, dobrobyt i postrzeganie obu miast będzie się stopniowo pogarszać na szkodę naszych mieszczan, budząc takoż i nasze niezadowolenie.
Tak więc z rozwagą i po dojrzałym przemyśleniu, postanowiliśmy łaskawie obydwa miasta jedną jurysdykcją objąć i zjednoczyć, w taki sposób, aby wspólnie cieszyły się tymi samymi przywilejami, tymi samymi prawami i nakazami.
Tako zjednoczymy ze sobą dwa miasta: Niemieckie- i Stare Zduny (oryg. Deutsch- und Alt Zduny), mocą naszego listu otwartego wypływającą z naszej dziedzicznej władzy i mocy, w taki sposób, że odtąd i na wieczność będą one uważane i trzymane przez miasto pod nazwą Zduny.
Dla umocnienia unii używać będzie się jednolitej pieczęci miejskiej, a mianowicie z głową św. Jana i opisem „Sigillum Civitatis Zduny“. Ustanawia się też jedną wspólnotę wszystkich mieszczan, tylko jedną kasę, a dla ustabilizowania wzajemnego zaufania, posłuchu dla boskiej zgody i usunięcia wszelkich uprzedzeń ustanowiona będzie jedna władza zwierzchnia składająca się w połowie z ewangelickich i luterańskich członków, jako też i jeden urząd sierocy.
Nakazujemy takoż następująco: aby wszyscy obywatele i mieszkańcy obu miast, jak dotychczas, tako i w przyszłości od teraz w zjednoczonym mieście Zduny pod jurysdykcją władz tego miasta, przez nas ustanowionych, pozostawali i tę jako prawowitą uznawali, tym samym poprzez uścisk dłoni właściwy respekt, posłuszeństwo i podległość poddawali, ciesząc się całkowitym zjednoczeniem cechu, jednolitego prawa, wolności i porządku policyjnego, takoż i składając jednolicie skargi, które mają.
Aby jednak wszyscy, każdy z osobna i jako całość byli świadomi tego, na co powinni zwracać uwagę, w związku z tym połączeniem, sporządziliśmy specjalny statut sporządzony jako ustawa wieczysta i instrument unii (instrumentum unionis) i potwierdziliśmy go z naszym podpisem oraz koroborowaliśmy naszą pieczęcią, a którymi to prawami każdy związany jest poważnie, a nad którymi władza miejska mocno trzyma nadzór.
Takoż teraz prosimy dla tego zbawiennego dzieła o boskie wsparcie, pomoc i łaskę.
Jesteśmy takoż pełni nadziei, że całe zjednoczone mieszczaństwo z wdzięcznością przyjmie naszą łaskawą dyspozycję, pokornie uzna nasze dobre intencje i poddańczo zastosuje je dla dobra wspólnego miasta, własnego dobra i naszego zadowolenia z właściwego stosowania ich obywatelskich obowiązków.
Działo się na zamku Rydzyna (Reissen) dnia 30 czerwca 1761 r.
Jednym z punktów aktu scaleniowego było nadanie pieczęci, która wyobrażać miała (samą tylko) głowę Św. Jana Chrzciciela. Znak ten był następnie konsekwentnie używany przez Zduny w XIX wieku. Herb z samą tylko głową Jana Chrzciciela był przypisywany Zdunom przez XIX-XX wiecznych heraldyków niemieckich oraz XX-wiecznych heraldyków polskich. Symbol głowy Jana Chrzciciela jest wspólny dla Zdun Polskich i Niemieckich. Symboliki Sieniutowa nie znamy. Możliwe, że posługiwało się pieczątką użyczoną przez właściciela z rodu Sieniutów (herb własny, jakby litera gamma w lewo, pod której górną belką krzyżyk kawalerski).
Z ostatnich historycznych ustaleń wynika, że obecne Zduny są spadkobiercami miasta zjednoczonego pod koniec XVIII wieku, dlatego herb dla Gminy Zduny opracowano w oparciu o pieczęcie zjednoczonego miasta, tj. Zdun Nowych. Na znanych odciskach tej pieczęci głowę Św. Jana przedstawiono w dość charakterystyczny sposób. Odtwarzając w miarę wiernie rysunek z pieczęci na potrzeby herbu sprawia, że w istotny sposób odróżnia się od innych herbów samorządowych przedstawiających głowę Św. Jana Chrzciciela.
Flaga
Flaga Gminy Zduny to płat prostokątny o proporcjach 5:8 (szerokość do długości), błękitny, z godłem Zdun wysokości 3/4 szerokości płata, umieszczonym w ten sposób, że jego pionowa oś symetrii leży w odległości 1/3 długości płata od jego drzewca. Baner i flaga stolikowa to pionowe odwzorowania flagi.
Wzór FLAGI określa załącznik nr 2 do Uchwały nr XIV.121.2025 Rady Miejskiej w Zdunach z dnia 30 kwietnia 2025 r. w sprawie ustanowienia herbu, flagi, pieczęci, banneru i flagi stolikowej Gminy Zduny oraz zasad ich używania (Dziennik Urzędu Województwa Wielkopolskiego poz. 4241 z 2025 roku).
Uchwała ta również reguluje zasady używania emblematów gminy.
Herb
Herbem Gminy Zduny jest głowa Św. Jana Chrzciciela w polu błękitnym na złotej misie z włosami czarnymi. Wzór herbu określa załącznik nr 1 do Uchwały nr XIV.121.2025 Rady Miejskiej w Zdunach z dnia 30 kwietnia 2025 r. w sprawie ustanowienia herbu, flagi, pieczęci, banneru i flagi stolikowej Gminy Zduny oraz zasad ich używania (Dziennik Urzędu Województwa Wielkopolskiego poz.4241 z 2025 roku).
Uchwała ta również reguluje zasady używania gminnych emblematów.
Pobierz plik graficzny
nazwa pliku | wielkość pliku | pobierz |
---|---|---|
Herb Zduny.cdr | 73.66 KB | pobierz plik |